Blijvend grote vraag naar koop- en huurwoningen
In deze rapportage over het laatste kwartaal van 2020 kunnen we het niet laten om ook het gehele afgelopen jaar te bezien. Achteromkijkend overheerst verwondering. Wat een bijzonder jaar was het. In het voorjaar voegden we ons naar de regels als gevolg van COVID-19 om handen te wassen, afstand te houden en een mondkapje te dragen waar nodig. Met creatieve oplossingen konden we verkopers en zoekers van dienst blijven. Aanvankelijk wisten we nog niet dat dit de nieuwe werkelijkheid zou worden: nog steeds moeten we ons houden aan regels voor hands, space, face, zoals de Engelsen zeggen.
Naast de gevolgen voor ons persoonlijk dagelijks leven, grijpt corona zwaar in op de samenleving. Er is verdriet, de gezondheidszorg staat onder druk, jongeren missen onderwijs en ondernemers zitten in zwaar weer. Desondanks is het aantal woningverkopen het afgelopen kwartaal opnieuw gestegen, blijkt uit cijfers van de NVM. En zetten we 2020 af tegen het jaar daarvoor, dan blijkt de gemiddelde verkoopprijs te zijn gestegen met maar liefst 11,6% en het aantal verkochte woningen (bestaande bouw) met 3,7%.
De oorzaak van de hoge cijfers op de woningmarkt is het schrijnende gebrek aan woningen. Dat geldt voor zowel koop- als huurwoningen. In de sociale huursector leidt dat tot lange wachttijden en frustraties. Daarbij worstelen gemeenten ook met de huisvestingsopgave voor asielzoekers met een verblijfsvergunning. Geen van de gemeenten in ons werkgebied heeft de opgave voor 2020 kunnen realiseren, en de opgave voor 2021 zal neerkomen op meer dan het dubbele.
De enorme krapte over de volle breedte van de woningmarkt, leidt ook tot frustraties in de koopwoningmarkt. De overheid heeft in de loop der tijd maatregelen genomen om koopwoningen bereikbaar te maken voor meer mensen, recent door de overdrachtsbelasting af te schaffen voor kopers jonger dan 35 jaar. In de praktijk blijkt dat zulke maatregelen maar tijdelijk een pluspunt vormen. Na verloop van tijd drijven deze voordelen de prijzen verder op, en de krapte blijft.
De oplossing ligt in het bouwen. Voor huurders van particulieren en van corporaties, voor starters en gevorderden op de koopwoningmarkt, voor iedereen die snakt naar een huur- of koopwoning in welke prijsklasse dan ook. Want ook voor huurders en kopers met een ruime beurs is er nauwelijks aanbod, waardoor zij niet doorschuiven naar een hoger segment. We hebben eenvoudig méér huizen nodig[1].
In 2021 blijft de vraag naar huur- en koopwoningen in alle sectoren onverkort van kracht. Mensen moeten immers ergens wonen en het zal wel even duren voordat de tekorten zijn ingelopen. Maar we verwachten wel degelijk veranderingen in het komend jaar.
Uit cijfers van Funda blijkt bijvoorbeeld dat kopers meer dan ooit op zoek zijn naar ruimte: de top 3 van meest populaire regio’s in de koopwoningmarkt bestaat uit de stad Groningen en omstreken, de plaats Grootegast en omgeving (in het westen van de provincie Groningen) en het noorden van de provincie Drenthe. De grootste dalers in de belangstelling zijn Amsterdam, Dordrecht en de Zaanstreek…
En ook op andere vlakken verwachten we verandering. We kunnen niet inschatten hoe lang het op zich laat wachten, maar de vaccinatie zal verlichting brengen in de samenleving. Nog iets dat we niet weten: welke van de 89 (!) ingeschreven politieke partijen in maart de verkiezingen gaan winnen. Laten we hopen op een regering die de woningbouw vlot kan trekken.
[1] In onze rapportage over het 3e kwartaal van 2020 bespraken we de hindernissen voor het bouwen in ons land, waardoor woningbouw op korte termijn niet kan worden vlot getrokken.